świetl. kompaktowe niezintegrowane i adaptery dla nich

[PKPENK]

Racja, nie ten wątek.

[trojmiejski]

Adaptery swoją drogą potrafią mieć ciekawe rozwiązania osprzętu. Część ma zwykły dławik, a część elektronikę. O ile w dedykowanych oprawach z elektroniką się stosuje PL bez wbudowanego zapłonnika bimetalicznego gdyż elektronika zapewnia też impuls zapłonowy, tak przy tych adapterach w większości zaprojektowanych z myślą o PL z bimetalem (gdyż w początkach adapterów tylko takie PL były na rynku) dochodzi do nietypowej sytuacji, w której w obwodzie jest jednocześnie elektronika zapewniająca zasilanie z częstotliwością wielu kHz i bimetal do zapłonu.

[Lampka]

Adaptery swoją drogą potrafią mieć ciekawe rozwiązania osprzętu. Część ma zwykły dławik, a część elektronikę. O ile w dedykowanych oprawach z elektroniką się stosuje PL bez wbudowanego zapłonnika bimetalicznego gdyż elektronika zapewnia też impuls zapłonowy, tak przy tych adapterach w większości zaprojektowanych z myślą o PL z bimetalem (gdyż w początkach adapterów tylko takie PL były na rynku) dochodzi do nietypowej sytuacji, w której w obwodzie jest jednocześnie elektronika zapewniająca zasilanie z częstotliwością wielu kHz i bimetal do zapłonu.

Elektronika "sama" nie generuje impulsu - lecz za sprawą kondensatora rezonansowego, umieszczonego między elektrodami jest generowany impuls poprzez miniaturowy dławik (albo raczej "stałe" wymuszenie napięciowe - tak długo, jak długo trwa stan rezonansowy). Powielacze napięcia z prostownikiem działają - w dużym uproszczeniu - trochę podobnie, bo też wysokie napięcie jest generowane przez cały czas przy osłabnięciu emisji z katody, ale w powielaczach za to wymuszenie odpowiadają kondensatory, a nie dławik. W przypadku powielaczy rzeczywiście - układ generuje wysokie napięcie bez dodatkowych "pomocy" zapłonowych przy samej świetlówce.
W adapterach wczesnej produkcji (gdy nie produkowano jeszcze wersji PL niezintegrowanych z zapłonnikiem lub były one trudno dostępne), kondensator umieszczony równolegle z neonówką z bimetalem tworzył rezonans i dlatego kompakty te odpalały. Najczęściej zapłon był realizowany na tyle szybko, że zapłonnik bimetaliczny nawet nie zdążył się zewrzeć Takie adaptery dla kompaktów z zapłonnikiem, ale wyposażone w elektronikę, produkował m.in Tungsram.

W sumie ciekawe, do kiedy w produkcji były dławikowe adaptery. Z ciekawszych rozwiązań można zauważyć też pomysł stosowany przez Sylvanię - dławiki na rdzeniu toroidalnym, zrobione tak, by na środku mieściła się obudowa z PL

Odnośnie odpalania rurek przez bimetal, to robiłem sam takie testy z elektroniką z kompaktów - wstawiałem zapłonnik świetlówkowy zamiast np. zwartego konda zapłonowego - i takie układy też działały Przerobiłem w ten sposób kilkanaście kompaktów na próbę i przy odpowiedniej wartości kondensatora rezonansowego (umieszczonego równolegle z bimetalem) można było uzyskać ciepły start i klasyczne reagowanie startera.

[trojmiejski]

Chociaż świetlówki mają swoje wady to jednak mają klimat. Różne sposoby zużywania się, różne możliwości zasilania i efekty temu towarzyszące. Widać też wpływ częstotliwości zasilania na zapłon. Główną rolę odgrywa powielanie napięcia, lecz jednocześnie przy wyższych częstotliwościach rezonans jest łatwiejszy do uzyskania. Z resztą jakie parametry musiałby mieć kondensator gdyby stworzyć układ z użyciem zwykłego dławika 220V/230V 50Hz i tylko wyłącznie samym kondensatorem bez bimetalu w miejscu obwodu w którym w typowym układzie jest kompletny zapłonnik? Dławiki SBF mają kondensatory 1μF i 5μF lub 7,4μF, lecz są to bardziej skomplikowane dedykowane układy RS, a mnie ciekawi jak by to było w układzie ze zwykłym najprostszym dławikiem.

[MRP200]

Powielacze napięcia z prostownikiem działają - w dużym uproszczeniu - trochę podobnie, bo też wysokie napięcie jest generowane przez cały czas przy osłabnięciu emisji z katody, ale w powielaczach za to wymuszenie odpowiadają kondensatory, a nie dławik. W przypadku powielaczy rzeczywiście - układ generuje wysokie napięcie bez dodatkowych "pomocy" zapłonowych przy samej świetlówce. ...

Powielacz napięcia do zapłonu świetlówek służy wyłącznie do wygenerowania odpowiednio wysokiego napięcia do momenty zapłonu świetlówki. Po zapłonie zachowuje się jak zwykły prostownik. Powód. Zastosowane tam kondensatory mają bardzo małą pojemność, rzędu góra 1 mikroF. Drugi jest taki, że cały układ zasilany jest przez klasyczny dławik, czyli mamy obwód z włączoną w szereg sporą impedancją.

[Lampka]

Powielacz napięcia do zapłonu świetlówek służy wyłącznie do wygenerowania odpowiednio wysokiego napięcia do momenty zapłonu świetlówki. Po zapłonie zachowuje się jak zwykły prostownik. Powód. Zastosowane tam kondensatory mają bardzo małą pojemność, rzędu góra 1 mikroF. Drugi jest taki, że cały układ zasilany jest przez klasyczny dławik, czyli mamy obwód z włączoną w szereg sporą impedancją.

Ale jako zapłon świetlówki rozumiemy tutaj stabilny zapłon wyładowania termicznego z elektrod - w tej sytuacji się zgodzę (tak samo i przy elektronice rezonans jest wtedy tłumiony). Natomiast jeżeli rura nie odpali z wyładowaniem termicznym (np. przy zużyciu katody) i będzie się jedynie słabo tlić (generując w międzyczasie wyładowania niestabilne), wysokie napięcie będzie się utrzymywało - i o tym własnie pisałem powyżej. Z resztą gdyby układ nie generował wysokiego napięcia, to po pierwsze - zużyta katoda nie ulegałaby tak szybko totalnej degradacji, a po drugie - wyładowanie jarzeniowe szybko by wygasło, a nie utrzymywało się cały czas (nawet w cienkich rurach).
Poza tym wcale niekoniecznie rura jest zasilana wówczas przez klasyczny dławik, bo np. w układzie budowanym na bazie schematu Greinachera, jako stabilizator prądu wykorzystywane są również kondensatory o pojemności odpowiedniej dla danej świetlówki (optymalnie łączone w układzie RC).

Co do układów rezonansowych na 230V 50Hz, to ryzykowne jest budowanie takiego układu bez dodatkowych ograniczników prądu na wejściu układu. Nawet w układach RS dla jednej rury 40W, rezonans tworzyło prawdopodobnie uzwojenie pierwotne trafo żarzeniowego, a dławik ograniczał prąd całości układu, żeby ewentualne reakcje nie przedostawały się do sieci.
Nieraz próbowałem odpalać miniaturowe świetlówki w taki sposób, ale wtedy kondensator wydawał dźwięki podczas normalnej pracy świetlówki (cicho brzęczał), a przy zużytych rurach (jeśli nie następował stabilny zapłon), prąd dość mocno wzrastał (szeregowa żarówka dużej mocy, którą umieszczałem dla zabezpieczenia na wejściu, zaczynała wyraźnie świecić).

[trojmiejski]

Nie przypominam sobie, żeby wrzucony był tu film z rozruchu świetlówki na adapterze z dławikiem albo adapterze z elektroniką, jedynie zdjęcia. Myśl z opisu wiadomo jakich zjawisk się spodziewać, to zawsze ciekawie byłoby zobaczyć przebieg takiego rozruchu w pełni.

[Lampka]

Mam taki adapterek z Tungsrama, gdzie jest elektronika, a jest dedykowany do kompaktów z bimetalem - jak będę miał trochę czasu to go odgrzebię i zrobię jakiś filmik.
Generalnie zapłon nie różni się zbytnio od zwykłego na elektronice, jedyna różnica jest taka, że czasem bimetal zdąży się zewrzeć na krótko przy starcie, a czasem nie

[trojmiejski]

Świetlówki PL-C na elektronicznym układzie zapłonowym z ciepłym zapłonem, nierozgrzane świetlówki po podgrzaniu elektrod w momencie zapłonu błyskają mocnym światłem, po czym bardzo szybko mocno przygasają, z w miarę jasnym świeceniem jedynie wokół elektrod tak jak to widać na zdjęciu. Między takim stanem po uruchomieniu, a stanem pełnego rozgrzania jest wyraźnie zauważalna różnica w ilości emitowanego światła, wiele innych świetlówek nawet tuż po starcie świeci jednak trochę mocniej:

[Lampka]

W niektórych kompaktach rteci dozują mało - te niby oszczędności i ekologia, podobnie jak w T8 Eco... Część rteci jest w postaci amalgamatu i paruje pod wpływem temperatury. Mocny błysk na początku jest związany z impulsem WN generowanym przez układ. Podejrzewam, że to są profesjonalne stateczniki, mające także funkcję szybkiego odłączania zużytych świetlówek.