www.lighting-gallery.pl

Jakiś czas temu przy pomocy znajomego kolejarza udało mi się pozyskać taką ciekawą oprawę do świetlówek 25W zdemontowaną ze składu EN-57 Jest w dość dobrym stanie, trochę ją wyczyściłem, niestety brakuje nakrętek na oprawki, a statecznik był jak widać wymieniany:

























Niestety nijak ją odpalić, ale pokaże kilka fotek uzbrojonej w rurkę Telam 25W i żaróweczki:

Gratuluję nabytku, niełatwo trafić na coś takiego.

Co do statecznika to jestem tym widokiem trochę zaskoczony, jest to pierwszy przeze mnie widziany jednoznaczny przypadek przeróbki oświetlenia w EN57 z wymianą na indywidualne przekształtniki tranzystorowe z zachowaniem oryginalnych opraw i mocy świetlówek. W tych jednostkach zazwyczaj albo zostawiano oświetlenie w pełni oryginalne (jedynie żarówkę w WC kiedyś powszechnie wymieniano na świetlówki w nowych oprawach nawet gdy reszty oświetlenia nie ruszano), albo wymieniano całość oświetlenia z nowymi oprawami i instalacją.

W sumie tylko jedną jednostkę osobiście spotkałem co miała oryginalne oprawy przy definitywnym braku oświetleniowej przetwornicy wirowej. Założyłem, że zmienili przetwornicę wirową na statyczny odpowiednik i zasilanie oświetlenia nadal było centralne, ale zasadniczo nie miałem jednoznacznych dowodów, tak uznałem gdyż kiedyś przeczytałem artykuł o tym, że pewna firma przygotowała taki zamiennik. Jednakże czysto na bazie obserwacji działania równie dobrze mogły to być indywidualne przekształtniki, a teraz po fakcie jak wiem, że co najmniej raz coś takiego się zdarzyło to nawet widzę kilka powodów dlaczego wręcz jest to bardziej prawdopodobne, że i wtedy właśnie widziałem jednostkę z przekształtnikami.

W ramach referencji, tak powinien wyglądać oryginalny statecznik:

Skoro oprawa jest wyposażona w statecznik elektroniczny (przetwornicę) zasilaną prądem stałym, to jest dużo większa szansa ją uruchomić, niż klasyczną oprawę zasilaną napięciem przemiennym 220 V 500 Hz, bo takiej przetwornicy raczej nikt nie posiada. W przypadku oprawy ze statecznikiem elektronicznym do jej uruchomienia wystarczy proste źródło prądu stałego o napięciu bliskim 110 V. Wydajność prądowa nie musi być duża, wg tabliczki znamionowej oprawa pobiera 0,35 A. Proste źródło napięcia DC łatwo zbudować mając odpowiedni transformator, a ostatecznie można pokombinować łącząc w kaskadę kilka posiadanych traf z niższym napięciem wtórnym. Na wyjściu obowiązkowo mostek prostowniczy. Dobrze byłoby dać za mostkiem elektrolita do wygładzenia napięcia (tego typu przetwornice mogą pracować niestabilnie przy tętniącym napięciu).

Najszybciej byłoby chyba ustawić autotransformator (jeżeli taki się posiada) tak, by obniżył napięcie do około 80V. Dołączyć mostek prostowniczy, spory elektrolit i powinna odpalić. Ciekaw jestem, jaka jest tolerancja na napięcia zasilania dla takich stateczników

A co do brakujących zakrętek. Spróbowałbym sprawdzić, czy takowe ze szczelnej belki BSPR przypadkiem nie będą pasować

Posiadam belkę BSPR-140 z tymi zakrętkami, więc chwilowo je pożyczyłem (nie zamierzam dekompletować tamtej oprawy) i wszystko jak najbardziej pasuje, przy okazji prezentuje również oprawę w akcji, prowizorycznie podłączyłem do zwykłego dławika VS do rury 30W, chwilowo może być, na początek Telam White 25W:











Oraz dzienny Polamp 25W:

Świetlówki 25W o barwie 765 są ultra rzadkie, cenna świetlówka odpalona w słusznej oprawie.

Tych Polampów 25W daylight posiadam całe opakowanie zbiorcze, powiem szczerze, że zdziwiłem się gdy zobaczyłem ich barwę, nigdy wcześniej nie widziałem polskiej świetlówki 25W daylight choć w katalogu istnieją.

W praktycznych obserwacjach EN57 w obecnych czasach widziałem dosłownie tylko jedną sztukę dziennej świetlówki 25W tyle, że marki Sylvania. Jak zaś widziałem później inną jednostkę do której w czasie rewizji wkręcono wyciągnięte z szafy stare Polampy z 1978 i 1979 to miały one temperaturę 3500K i 4300K, żadnych dziennych.

Hmm az tak rzadkie byly dzienne? Ja kiedyś znalazlem takie 25tki również dzienne z 1 pol lat 80, prod Polam Rzeszów. Mam tez gdzieś w kolekcji Telama 25W z polowy lat 60, który z tego co kojarzę też był dzienny.
Tak swoją drogą to dzienna Sylvanie też spotkałem raz kiedyś w pociągu EN57, było to z 10 łat temu, w dodatku albo rura miała uszkodzoną katode, albo coś nie stykalo, w każdym razie migala w rytm trzęsienia i stukania pociągu

Hmm, może kiedyś dzienne 25W były trochę bardziej powszechne i po prostu poza obiegiem kolekcjonerskim faktyczny użytek rur 25W w jednostkach EN57 od jakiś 15 lub więcej lat uległ redukcji do jedynie cieplejszych barw. Nie kojarzę żebym kiedykolwiek widział nawet na zdjęciu Piłę 25W 765, a przed masowym przejściem na chińskie świetlówki to używano Piły i Sylvanie przy czym tylko w przypadku tych drugich zdarzał się raz na jakiś czas daylight. Gdyby ZNTK miały praktykę instalowania rur z lat 70-tych czy 80-tych w dużej skali w czasach bliskich obecnym to może by się spotykało częściej dzienne świetlówki. Jednakże w praktyce trzymano się produkcji na dany moment bieżącej lub przynajmniej nie starszej niż 10 lat. Tylko w jednej mi znanej jednostce raz zainstalowano w 2015 podczas rewizji rury z 1978 i 1979 lecz to była wyjątkowa sytuacja i nie znam drugiego podobnego przypadku. Dzienne rury w ramach aukcji przechodzą z rąk do rąk i się znajdują poza zasięgiem firm kolejowych, a one w pewnym momencie wolały pójść w nowe chińczyki niż robić skup z wielu prywatnych aukcji.